BAZYLIA

 

Opis bazylii:

 

Bazylia jest jedną z najstarszych roślin przyprawowych Dalekiego Wschodu. Kiedyś była przyprawą królewską, skąd nazwa - basilicum, czyli królewski. Ma łodygę kruchą o czworokątnym przekroju, rozgałęzioną na górze, liście jajowate z ogonkami (mogą być całobrzegie lub ząbkowane). W górnej części w kątach liści wyrastają nibyokółki kwiatów, tworząc kłos. Jest silnie ukorzeniona. Na całym świecie uprawianych jest ponad 150 odmian bazylii.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Odmiany bazylii:

 

Bazylia charakteryzuje się dużą zmiennością cech morfologicznych oraz ilością i jakością olejku eterycznego. Biorąc pod uwagę cechy morfologiczne, czyli m.in. wielkość, barwę, kształt liści, kolor kwiatów, możemy zidentyfikować 7 rodzajów bazylii:

1. Tajska: różowofioletowe kwiaty, zielone liście, roślina zwarta, odmiana to Siam Queen,
2. Słodka: najbardziej popularna, wysoka i smukła roślina, liście jasnozielone o długości ok. 1cm, ich polskie odmiany to m.in. Kasia i Wala,
3. Typu włoskiego (sałatowa): wzniesiona, liście ciemnozielone o długości powyżej 3cm, ich odmiany to np. Genovese i Napoletano,
4. Karłowa (mniejsza): krzaczasta, o małych i gęstych liściach, do ich odmian należą m.in. Minette i Fine Verde,
5. Cytrynolistna - o zapachu cytryny,
6. Czerwonolistna: liście i łodygi purpurowe, kwiaty różowofioletowe, odmiany to Red Rubin, Dark Opal i Purple Ruffles,
7. Goździkowa czerwonolistna: liście wypukłe o zapachu goździków.

 

Występowanie i uprawa bazylii:

 

W Europie jest uprawiana od XV wieku. Jest bardzo cenioną przyprawą kuchni włoskiej, hiszpańskiej i francuskiej.

 

Bazylia jest rośliną jednoroczną. Można uprawiać ją w ogródku, a także w doniczce na parapecie. Lubi miejsca zaciszne, dobrze nasłonecznione. Dobrze rośnie w ziemi przygotowanej dla pomidorów. Nasiona wysiewamy w marcu w mieszkaniu, do skrzynek lub doniczek, które ustawiamy na parapecie nad grzejnikiem (nasiona najlepiej kiełkują  w temperaturze 20-25stopni). Wysiewamy niezbyt głęboko i uklepujemy deseczką. Gdy siewki mają już 3-4 listki i wyrosły zbyt gęsto, można je rozpikować. Bazylię wysadzamy do gruntu dopiero w połowie maja w rozstawie 25 na 40 cm. Bazylii nie podlewamy zbyt obficie, ale często spulchniamy ziemię.

 

Liście i ziele możemy zbierać przez cały okres wegetacji rośliny. Do suszenia najlepiej nadaje się zbiór z okresu kwitnienia. ścinamy bazylię na wysokości około 7cm od ziemi (w ten sposób pozwalamy roślinie na nowy odrost, który da plony po około 6-8 tygodniach). Z 3kg świeżej bazylii otrzymamy około 0,5kg suszu.

 

Właściwości bazylii:

 

Substancje czynne: olejek eteryczny, związki garbnikowe, kwasy organiczne, flawonoidy, fitosterole, sole mineralne i witaminy, zwłaszcza fosfor, wapń, magnez, żelazo, sód i potas.

Więcej o substancjach czynnych w ziołach.

 

Bazylia wzmacnia czynności żołądka poprzez pobudzanie wydzielania soku żołądkowego - przyspiesza trawienie, ułatwia przyswajanie pokarmów, poprawia perystaltykę jelit, zapobiega wzdęciom, łagodzi ból żołądka, pobudza serce i system nerwowy. Olejek bazyliowy stosowany do kąpieli lub masażu przeciwdziała depresji, poprawia nastrój i dodaje sił. Herbata z bazylii może łagodzić nudności. Bazylia ma również działanie odprężające, tonizujące oraz uspokajające. Bazylia znajduje również zastosowanie w leczeniu bólu głowy (również w aromaterapii), kaszlu, biegunki, zaparć, brodawek, pasożytów i przy uszkodzeniu nerek. Sok z liści bazylii odstrasza owady i przynosi ulgę przy ukąszeniach.

 

Zastosowanie bazylii w kuchni:

 

Bazylia jest niezastąpioną przyprawą kuchni śródziemnomorskiej. W kuchni wykorzystujemy świeże i suszone liście oraz ziele bazylii. Można dodawać ją do twarożków, sałatek, makaronów, sosów, drobiu, ryb, jaj. Świetnie komponuje się z pomidorami. Można również nacierać nią mięso przed przyrządzaniem. Jest również popularnym dodatkiem do pizzy. Doskonałe jest również pesto ze świeżej bazylii, które smakuje wyśmienicie z makaronem lub jako dodatek do kanapek czy burgerów. Bazylia jest także używana do aromatyzowania octu winnego i oliwy. Wykorzystuje się ją do produkcji oryginalnych w smaku lodów, wyrobów czekoladowych i likierów.

Bazylię najlepiej dodawać do potraw pod koniec gotowania czy smażenia, gdyż wysoka temperatura zabija jej smak.