Zielepedia.pl to strona o ziołach. Ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpi konsultacji lekarskiej.
Kontakt: info@zielepedia.pl
Opis jeżyny:
Jeżyna właściwa, jeżyna fałdowana, czarna malina, ożyna ostrężyna, Rubus fruticosus to krzew o kolczastych, pokładających się gałęziach, z 3-5 listkowymi liśćmi. Kwiaty zebrane są w grona, a owoce po dojrzeniu są czarne, podobne do malin.
Występowanie i uprawa jeżyny:
Jeżyna występuje w stanie dzikim tworzący zarośla na brzegach lasów, przydrożach i skarpach. Ma wiele odmian, z czego najpopularniejszą w Polsce jest jeżyna fałdowana. Można również uprawiać ją w ogrodzie, gdzie najczęściej hoduje się gatunki bez cierniowe. Rozmnaża się wegetatywnie, lubi dobre, głębokie gleby.
Jeżyna bezkolcowa natomiast jest bardzo popularną rośliną ogrodową. Jeżyny hodowane w ogródkach są równie smaczne i odżywcze jak te rosnące dziko.
Odmiany jeżyn bezkolcowych:
- Loch Tay - owoce są duże lub średniej wielkości, wcześnie dojrzewają (od ok. 2 połowy czerwca). Są jędrne i smaczne. Ta odmiana jest odporna na przemarzanie.
- Brzezina - owoce są średniej wielkości, jędrne i smaczne. Dojrzewają na początku lipca. Są odporne na przemarzanie, a także mniej podatne na oparzenia słoneczne.
- Loch Ness - owoce są bardzo duże i smaczne. Dojrzewają od połowy sierpnia do października.
- Arapaho - owoce są średniej wielkości lub duże, dojrzewają pod koniec czerwca.
- Asterina - szwajcarska odmiana jeżyn o dużych, słodkich i jędrnych owocach, dojrzewających od połowy lipca.
- Navaho - amerykańska odmiana o średniej wielkości owocach, dojrzewająca pod koniec lipca.
- Gaj - odmiana o dużych lub bardzo dużych owocach, osiągająca pełnię zbioru w sierpniu.
- Ruczaj - owoce zwarte, twarde o mocnej skórce, osiągająca pełnię zbioru w sierpniu.
- Polar - duże lub bardzo duże owoce, jędrne i smaczne, osiągająca pełnię zbioru w sierpniu.
- Chester - owoce średniej wielkości, dojrzewające nawet do drugiej połowy września.
Liście jeżyny zbieramy młode, jeszcze przed kwitnieniem. Rozkładamy cienką warstwą w przewiewnym miejscu. Po wysuszeniu oczyszczamy z łodygi i przechowujemy w torbach.
Owoce zbieramy w pełni dojrzałe to twardych naczyń. Suszymy je w podwyższonej temperaturze. Jest to dość trudne i wymaga wprawy.
Właściwości jeżyny:
Substancje czynne: w owocach zawarte są pektyny, cukry, kwasy organiczne, śluz, znaczne ilości prowitaminy A, witaminy C i E oraz witaminy z grupy B. W nasionach znajdziemy olej, natomiast w liściach są garbniki, flawonoidy, kwasy, witamina C i sole mineralne.
Jeżyny są bogatym źródłem antocyjanów - barwników roślinnych o właściwościach przeciwutleniających. Mogą zmniejszać ryzyko otyłości, choroby wieńcowej serca, różnych typów raka, a także poprawiać pamięć u osób starszych.
Więcej o substancjach czynnych w ziołach.
Właściwości lecznicze mają zarówno liście jak i owoce jeżyny. Jeżyna reguluje przemianę materii, działa wykrztuśnie i moczopędnie. Można stosować jeżynę w zaburzeniach trawienia, biegunce, kaszlu, chrypce, a także w chorobach nerek i pęcherza moczowego. Można również stosować do okładów na rany i owrzodzenia, a także do płukania gardła.
Nie tylko świeże owoce czy liście mają właściwości prozdrowotne. Cennym źródłem prozdrowotnych składników są również przetwory z jeżyn, np. dżemy, soki, galaretki czy nalewki.
Sok z owoców jeżyn działa przeciwgorączkowo, napotnie i wykrztuśnie. Może być stosowany w przeziębieniu, gorączce, a także w dolegliwościach ze strony układu pokarmowego czy nerwicy.
Liście jeżyny mają właściwości przeciwzapalne i antyoksydacyjne. Są składnikiem mieszanek stosowanych w leczeniu takich schorzeń jak: arterioskleroza, nadciśnienie tętnicze, choroby neurologiczne. Ekstrakt z liści spowalnia procesy starzenia się skóry.
Napar: łyżkę liści jeżyny zalewamy szklanką wrzątku i parzymy 10min pod przykryciem. Po odcedzeniu pijemy 2 razy dziennie po szklance.
"Wszystkie łąki i pastwiska, wszystkie góry i pagórki są aptekami." ~Paracelsus
