Zielepedia.pl to strona o ziołach. Ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpi konsultacji lekarskiej.
Kontakt: info@zielepedia.pl
Poziomka pospolita, Fragaria vesca, to znana wszystkim roślina, rosnąca w lasach, jej owoce to jadalne, czerwone jagody – popularne poziomki. Poziomka ma trójlistkowe liście z rozłogami i białe kwiaty.
Poziomka pospolita ma łodygę do
mięsistym, rozrośniętym dnie kwiatowym. Owoce, dojrzewające w czerwcu i lipcu są okrągłe lub owalne, najczęściej czerwone (czasami białe
lub żółte) i odznaczają się wspaniałym, typowym dla tej rośliny aromatem.
Występowanie i uprawa poziomki:
Dzisiaj, w strefach umiarkowanych całego świata, uprawia się około 400 odmian poziomek wydających owoce o przeróżnych odcieniach — od czerwieni, poprzez róż, biel, aż do żółtego. W Polsce w stanie dzikim czerwona jagoda jest bardzo rozpowszechniona zarówno na nizinach, jak i w górach. Rośnie przede wszystkim w lasach iglastych, na polanach, na porębach leśnych, przydrożach, suchych zboczach i w zaroślach. Jest często uprawiana w ogrodach, rzadziej na małych plantacjach. Poziomka rośnie w lasach, można ją także hodować w ogrodzie.
Liście zbieramy w czasie całego rozwoju rośliny aż do momentu, w którym zaczynają żółknąć. Zrywamy je bez ogonków. Do suszenia układamy w warstwach o grubości 5cm, suszymy w cieniu, najlepiej w warunkach naturalnych. Ziele zbieramy przed dojrzeniem jagód, ścinając roślinę tuż nad ziemią. Po oczyszczeniu suszymy jak liście.
Poziomki zbieramy w dni bezdeszczowe i suszymy w podwyższonej temperaturze. Zarówno owoce, jak i ziele i liście, przechowujemy w półszczelnych opakowaniach, w suchych miejscach. Chronimy przed myszami i molami.
Substancje czynne: w liściach są garbniki, sole mineralne, flawonoidy, witamina C, olejek eteryczny, natomiast w owocach cukry, pektyny, kwasy, substancje aromatyczne, sole mineralne (żelazo, potas, wapń, magnez, fosfor), witaminy (zwłaszcza C).
Więcej o substancjach czynnych w ziołach.
Poziomka jest również ziołem leczniczym. Wykorzystywane są liście, ziele oraz owoce. Ma działanie głównie regulujące przemianę materii i ściągające. Można je stosować w problemach z przemianą materii, w miażdżycy naczyń i nadciśnieniu, w chorobach nerek i pęcherza, kamicy nerkowej i podagrze. Zewnętrznie zaleca się stosowanie na krosty i pryszcze twarzy.
Napar z ziela: łyżkę ziela poziomki zalewamy szklanką wrzątku, parzymy 10min pod przykryciem. Pijemy po odcedzeniu, 2-3 razy dziennie po szklance.
Do użytku zewnętrznego: 2 łyżki poziomek myjemy przegotowaną wodą i gnieciemy na papkę. Przykładamy na twarz jak maseczkę.
UWAGA: Poziomki mogą wywoływać alergię. Nie stosować u osób uczulonych.
Zastosowanie poziomek w kuchni:
W kuchni staropolskiej świeże liście poziomki były dodawane do gotujących się warzyw lub do rosołu. Suche i utarte liście były dodawane do owsianej mąki, z której robiono kleiki dla chorych.
Świeże, poszatkowane liście poziomki są znakomitym dodatkiem do sałatek, masła ziołowego i różnych sosów. Suszone lub przefermentowane w całości liście służą do zaparzania aromatycznej herbatki, a także do kiszenia ogórków i kapusty.
Owoce najczęściej spożywane są na surowo, mogą być dodawane do jogurtów, deserów, twarożka lub lodów. Mogą być przerabiane na soki, dżemy, kompoty, syropy, wina i likiery. Suszone owoce najczęściej są składnikiem ziołowych herbatek.
"Wszystkie łąki i pastwiska, wszystkie góry i pagórki są aptekami." ~Paracelsus