Zielepedia.pl to strona o ziołach. Ma charakter wyłącznie informacyjny i nie zastąpi konsultacji lekarskiej.
Kontakt: info@zielepedia.pl
Rozmaryn lekarski, Rosmarinus officinalis, to roślina wieloletnia, zimozielona o skórzastych liściach i mocnym, korzennym zapachu. Ma niebieskie kwiaty wyrastające w kątach liści, w górnej części gałązek. Wiecznie zielony krzew o wysokości 90 - 200 cm. Łodyga czterokanciasta, rozgałęziona, drewniejąca w drugim roku wegetacji. Ulistnienie gęste, naprzeciwległe. Liście długie, równowąskolancetowate, skórzaste, brzegiem podwinięte, na wierzchu ciemnozielone, spodem kutnerowate. Kwiaty drobne, osadzone na krótkich szypułkach wyrastających z kątów liści w szczytowej części pędów. Kielich dzwonkowaty, zielony, na szczycie ząbków bordowo nabiegły. Korona dwuwargowa, biała, różowa, niebieska lub liliowa. Owocem jest rozłupnia rozpadająca się na cztery owalne bordowe rozłupki.
Rozmaryn rośnie w krajach Morza Śródziemnego, w pozostałych krajach jest hodowany w doniczkach lub ogrodach.
Rozmaryn jest rośliną wieloletnią, w stanie dzikim dorastającą nawet do
Wymaga miejsc ciepłych, słonecznych, gleby przepuszczalnej, próchniczej, a także ochrony przed mrozem. Sieje się go w szklarni (lub w domu) dla wyhodowania sadzonek, które później przesadza się do gruntu pod koniec maja. Pod koniec lata wybieramy egzemplarze do przezimowania w skrzynkach z piaskiem. Wysadza się je w kolejnym roku, na wiosnę (w kwietniu), w 30cm odstępach. Zbioru dokonujemy poprzez obrywanie liści z gałązek w czasie kwitnienia lub zaraz po nim (czasami można również zbierć niezdrewniałe wierzchołki rośliny). Suszymy szybko, w cieniu, w przewiewnym miejscu, w podwyższonej temperaturze (35-40 stopni).
Substancje czynne: olejek eteryczny, flawonoidy, garbniki, kwasy wielofenolowe, trójterpeny, saponiny i gorycze.
Więcej o substancjach czynnych w ziołach.
Rozmaryn wpływa na stany skurczowe mięśni gładkich jelit, dróg moczowych, stymuluje wydzielanie żółci i soków żołądkowych. Pobudza także układ krążenia, jest także dobrym środkiem dezynfekującym. Napar z rozmarynu wpływa pobudzająco na apetyt oraz łagodzi zaburzenia trawienia. Stosowany jako dodatek do kąpieli dobrze wpływa na reumatyzm i układ krążenia.
Napar z suszonych liści rozmarynu pobudza czynności wydzielnicze żołądka, poprawia trawienie, ma właściwości moczopędne i żółciopędne, działa wzmacniająco, podnosi sprawność fizyczną (polecany jest dla rekonwalescentów i ludzi starszych). Jest cennym lekiem roślinnym w zaburzeniach krążenia obwodowego oraz przy starczych zmianach w sercu.
UWAGA: Rozmaryn nie jest zalecany w czasie ciąży i miesiączki.
Końce pędów oraz liście rozmarynu stosuje się jako przyprawa do mięs, zapiekanek, ziemniaków i warzyw (dodajemy go na początku przyrządzania dań). Służy jako dodatek do smażonych ryb, grzybów, niektórych zup i sosów, sałatek, potraw z dużą ilością czosnku, dań rybnych i owoców morza, a także przyprawia się nimi makarony, gotowane ziemniaki. Dodaje się go do tłustych mięs, kiełbas, kotletów, farszów, pasztetów, gdyż ułatwia trawienie tłuszczów. Tradycyjnie okłada się nimi upieczoną baraninę i jagnięcinę, mięso królika, dziczyznę. Typowa przyprawa dla potraw kuchni francuskiej. Dym z gałązek rozmarynu aromatyzuje pieczone na rożnie mięso.
Również można go użyć do przygotowania domowego wina, spirytusu ziołowego i naparu.
"Wszystkie łąki i pastwiska, wszystkie góry i pagórki są aptekami." ~Paracelsus