Opis tataraku:

Tatarak zwyczajny, ajer, Łabuzie, tatarczuch, szuwar, bluszcz, łącz, tatarskie ziele, kalmus, Acorus calamus. W Polsce bylina ta występuje powszechnie nad brzegami wód stojących i na terenach podmokłych, gdzie łatwo dostrzec rozległe niekiedy łany jej trójgraniastych łodyg 1—1,5 m wysokich, mieniących się czerwienią u swojej podstawy. Tuż przy ziemi i nieco wyżej — na łodygach wyrastają równowąskie, mieczowate liście. Kwiaty zawiązują się na łodydze w specjalnych pochwach, bardzo drobne, niepozorne, zielonawożółte, umieszczone w szczytowej 5—10 cm długiej kolbie. Owoce (brunatnawe, suche torebki) w naszych warunkach klimatycznych nie dojrzewają, więc tatarak rozmnaża się przez odrastające kłącza. I właśnie owo długie (do 50 cm ), podwodne, walcowate (około 3 cm średnicy) kłącze z licznymi korzeniami wyrastającymi w jego dolnej części stanowi surowiec zielarski.

Występowanie i uprawa tataraku:

Tatarak to roślina rosnąca masowo nad brzegami wód, rowów, a także na podmokłych łąkach. Kłącza tataraku można zbierać od wiosny do jesieni. Wyciągamy je z ziemi, odcinamy nadgniłe i nadziemne części, odrzucamy drobne korzenie i płuczemy szybko w wodzie. Rozkładamy na płachtach, żeby wyschły, a następnie odcinamy korę. Suszymy w temperaturze podwyższonej i przechowujemy w szczelnie zamkniętych naczyniach.

Właściwości tataraku:

Substancje czynne: olejek eteryczny z kilkudziesięcioma składnikami, gorycze, garbniki, aminy, węglowodany, kwasy organiczne, kwas askorbinowy (witamina C) i sole mineralne.

Kłącze tataraku znalazło zastosowanie w niestrawności i nieżycie żołądka, nadkwasocie i owrzodzeniu żołądka. Działa również moczopędnie i napotnie. Zewnętrznie można stosować tatarak do płukania jamy ustnej i gardła, w bólach zębów, przeciw łupieżowi i wypadaniu włosów. Częste mycie włosów naparem z tataraku powoduje ich jaśnienie.

Tatarak jest pomocny w leczeniu m.in. dolegliwości żołądkowych, układu moczowego, chorób kobiecych, chorób układu nerwowego (np. padaczki i porażenia mózgowego), w bólach reumatycznych i artretycznych, pobudza przemianę materii, ogólnie wzmacnia organizm,

wzmacnia też włosy. W przypadku bólów zęba i chrypki można rzuć korzenie tataraku.

Napar: łyżkę korzeni tataraku zalewamy wrzątkiem i trzymamy 10min pod przykryciem. Po odcedzeniu pijemy 2-3 razy dziennie po pół szklanki.

Napar do użytku zewnętrznego: 4 łyżki korzeni tataraku zalewamy litrem wody, zagotowujemy i odcedzamy. Stosujemy do mycia głowy.

Zastosowanie tataraku w kuchni:

W kuchni stosuje się świeże lub suszone kłącza tataraku. Mają bardzo przyjemny i mocny zapach oraz gorzko korzenny smak. Młodą część kłącza można jeść na surowo., Pokrojone w kawałki kłącze nadaje się do kandyzowania. Tatarak jest również aromatycznym dodatkiem do napojów tj. kompoty, likiery czy herbaty (zwykle wystarcza jeden plasterek). Tatarak jest popularny w kuchni arabskiej i indyjskiej, gdzie używa się zmielonego kłącza do aromatyzowania słodyczy i słodkich napojów. Zmielonym kłączem tataraku można doprawić ciasteczka, winne sosy do kurczaka, czerwoną kapustę i inne warzywa.